Vegan ijs, vegan kaas, vegan restaurants en vegan leer. De veganistische levensstijl heeft de afgelopen jaren aan populariteit gewonnen met als resultaat dat vegans bij steeds meer producten uit een dier vrij product kunnen kiezen. Vegan leer wordt steeds vaker gebruikt voor tassen, jassen en schoenen. Maar wat is vegan leer precies? En is vegan leer ook duurzaam? In deze blog leggen we het haarfijn aan je uit.
Wat is vegan leer?
Allereerst: vegan leer bestaat niet. Als we het hebben over leer wordt daarmee namelijk altijd materiaal bedoeld afkomstig van dierlijke producten. De correcte term voor vegan leer is vegan biomateriaal. Daarmee worden alle natuurlijke materialen bedoeld die worden gebruikt bij het maken van alternatieven voor dierlijk leer.
Vegan biomateriaal is een materiaal met soortgelijke kenmerken als leer maar gemaakt zonder dierlijke producten. Waar “gewoon” leer gemaakt wordt van bijvoorbeeld koeien-, varkens- of hertenhuid, is vegan leer gemaakt van natuurlijk materialen.
De afgelopen jaren is de term “vegan” leer erg populair geworden als alternatief voor “nep” leer. Een marketing trucje zou je kunnen zeggen. Er is nog veel onduidelijkheid over wat er met “vegan leer” wordt bedoeld en het wordt ook vaak ten onrechte gebruikt.
Is vegan leer duurzaam?
Veel mensen associëren de term “vegan” met duurzaam en milieuvriendelijk. Dat is in het geval van vegan leer niet altijd juist. Hoewel veganisme heel duurzaam kan zijn, hoeft dat niet altijd zo te zijn.
De term “vegan leer” wordt bijvoorbeeld ook gebruikt voor Polyurethaan (PU) en Polyvinylchloride (PVC). Hoewel deze materialen volledig vrij zijn van dierlijke materialen zijn dit soort materialen niet afbreekbaar en is er een hele hoop water nodig bij de productie. Voorheen noemde we deze materialen imitatieleer of nepleer. Wat vaak als een goedkoper alternatief werd gezien voor het dure echte leer. Die materialen zijn altijd al vegan geweest. Pas nu vegan als trend opkomt noemen modemerken hun items massaal vegan.
In veel gevallen heeft de term “vegan leer” dus niets te maken met diervriendelijke en duurzame productie van de producten. Toch zijn er ook enkele merken die bewust op zoek zijn naar milieuvriendelijke alternatieven voor leer. Ben jij op zoek naar een tas of schoenen van vegan biomateriaal die op een duurzame wijze zijn geproduceerd? Focus je dan op merken met een “Peta Approved” keurmerk en verdiep je in het gebruikte materiaal en het productieproces.
Hoe zit dat met gewoon leer?
Is gewoon leer duurzaam? Nee. In de zin van milieuvriendelijkheid niet. Onbewerkt leer moet gelooid worden om het bruikbaar te maken. Daar komen veel chemicaliën bij kijken en een enorme hoeveelheid schoon water. En ook de arbeidsomstandigheden zijn vaak erg slecht. Ook bij de productie van – het milieuvriendelijker klinkende – ecoleer wordt een grote hoeveelheid water gebruikt bij het prepareren en wordt er enorm veel energie gebruikt om het ecoleer te laten drogen. Niet duurzaam dus.
Gewoon leer kun je wel duurzaam noemen in een andere context. Namelijk, in de context dat het product vaak lang mee kan gaan door de hoge kwaliteit. Leer kan zijn oorspronkelijk kleur jarenlang behouden en slijt nauwelijks.
Welke soorten vegan leer zijn er?
Dan komen we aan bij de vraag, welke soorten vegan leer zijn er? De afgelopen jaren wordt er steeds meer geëxperimenteerd met diverse materialen die werken als alternatief voor leer. Denk bijvoorbeeld aan het gebruiken van appelschillen, paddenstoelen, ananas, kurk en kokosnoot. Hieronder hebben we de verschillende soorten voor je op een rijtje gezet:
Vegan biomateriaal van appel
Vegan leer gemaakt van appels heet AppleSkinTM en wordt gemaakt door het Italiaanse bedrijf FRUMAT. Bij de verwerking van appels werd voorheen het vruchtvlees van de appels weggegooid. Hier zag het bedrijf kansen. Het restafval van de appels wordt daarom nu vermalen tot een fijn poeder en gemengd met polyester, PU, katoen en viscose. Zo ontstaat een sterk en duurzaam huidachtig materiaal waar bijvoorbeeld tassen, schoenen en kleding van gemaakt wordt. Het leuke tassenmerk O My Bag maakt prachtige tassen van AppleSkinTM.
Vegan biomateriaal van ananas
Een ander veganistisch alternatief voor leer is Piñatex®. Een huidachtig materiaal gemaakt van ananas. Dr. Carmin Hijosa, van het bedrijf Ananas Anem, is het brein achter dit vegan leer. Het ananasleer wordt gemaakt van ananasbladvezel. Bij de verwerking van dit agrarische restproduct uit de Filipijnen kwamen voorheen veel schadelijke stoffen vrij. Nu worden de restproducten verwerkt tot een veganstisch alternatief voor leer. Zo vindt er dus minder verspelling plaats en ontstaan er tegelijkertijd meer arbeidskansen in de landen waar de ananas groeit.
Vegan biomateriaal van paddenstoelen
Paddenstoelen worden ook steeds vaker ingezet voor het maken van veganistisch leer. Diverse bedrijven gebruiken mycelium bij het maken van een alternatief voor leer. Mycelium is een ondergronds netwerk van schimmels. Daarmee wordt een soepel en zacht duurzaam alternatief voor dierlijk leer gemaakt door bijvoorbeeld Bolt Treads (Mylo) en Ecovative (AirMycelium™).
Vegan biomateriaal van kurk
Kurk is een duurzaam materiaal dat zeer geschikt is om als “nep”leer te gebruiken. Hoe zit dat? Kurkleer wordt gemaakt van de bast van de boom. De boom hoeft daarvoor niet gekapt te worden. Sterker nog, door de bast te oogsten kan de boom extra CO2 opnemen. Wat goed is voor het klimaat. Kurkleer komt vaak uit Portugal, waar de meeste kurkbomen staan. Daar verbetert de productie ook de lokale economie. Het eindproduct is stevig, volledig recyclebaar en water- en vuilafstotend. Perfect voor schoenen en tassen bijvoorbeeld!
De kwaliteit van vegan biomateriaal
Momenteel gaat het plantaardige leer dat gemaakt is zonder plastic én volledig afbreekbaar is nog niet altijd lang mee. Daardoor kan je tas van vegan biomateriaal sneller slijten of verkleuren dan je gewend bent van je leren tas. Om te voorkomen dat de tassen snel slijten zijn sommige tassen die worden gemaakt met vegan biomateriaal aangelengd met plastic. Of de tas wordt gecoat met een laagje plastic. Nog niet helemaal milieuvriendelijk.
De ontwikkelingen van vegan materialen gaan als een trein. En de goede weg is al ingeslagen. Wij zijn ervan overtuigd dat elke stap weer een stap in de goede richting is.
Ook over dit onderwerp
Veelgestelde vragen
Het onderhouden van een tas van vegan materiaal verschilt niet veel van het onderhouden van een leren tas. Zorg ervoor dat je de tas regelmatig schoonmaakt met een vochtige doek, zowel van binnen als van buiten. Wissel het gebruik van de tas af, spray de tas in met een water- en vuilafstotende spray, en wissel het gebruik van de tas af.
Alternatieven voor dierlijk leer worden vaak gemaakt van natuurlijke en biologisch afbreekbare materialen. Daardoor is 100% vegan biomateriaal vaak niet zo sterk als dierlijk leer. Om het vegan biomateriaal te versterken wordt het bijvoorbeeld gemengd of gecoat met plastic.
De term vegan leer wordt vaak onterecht gebruikt voor materialen waar geen dierlijke producten voor zijn gebruikt. Zo worden tassen van Polyester (plastic) bijvoorbeeld vaak bestempeld als “vegan”. Dat suggereert dat de tas ook duurzaam en milieuvriendelijk geproduceerd is, maar dat is niet altijd het geval. Let dus altijd goed op bij het kopen van vegan producten zoals tassen of schoenen, of het product gemaakt is van kunstleer (zoals polyester) of van vegan biomateriaal (zoals kurk, appelschillen of ananasbladeren).
